De kwestie van het welzijn van dieren was eerst geregeld in de wetgeving in 1974. De eisen op dit gebied werden erkend specifiek in een aanvullend protocol gehecht aan het Verdrag van Amsterdam (1997). Deze "Protocol betreffende de bescherming en het welzijn van dieren" bevat nieuwe voorschriften voor EU-maatregelen op dit gebied. Het erkent officieel dat dieren wezens met gevoel zijn en verplicht de Europese instellingen te betalen volledige inachtneming van de vereisten inzake het welzijn van dieren bij de opstelling en uitvoering van het gemeenschappelijk beleid.

Europese wetgeving op het gebied van dierenwelzijn is bedoeld om dieren te redden uit elk onnodig lijden in drie hoofdgebieden: landbouw, vervoer en slachten. Is het essentieel om maatregelen te nemen op deze gebieden niet alleen om ethische en morele redenen, maar ook voor de gezondheid van de dieren en de kwaliteit van levensmiddelen. Als onderdeel van een alomvattende strategie voor voedselveiligheid, de andere communautaire beleidsterreinen (landbouw, vervoer, interne markt en onderzoek) zijn ook verplicht zich rekenschap van deze noodzaak.

In samenwerking met de bevoegde autoriteiten van de lid-staten, de voedsel- en Veterinair Bureau (VVB) voert on-the-spot controles om naleving van de communautaire wetgeving te verzekeren. Haar rol is gegroeid sinds de uitbreiding van de EU tot 27 lidstaten.