De Shinkansen is een netwerk van snelle spoorlijnen in Japan. Vier Japanse spoorwegmaatschappijen maken hier gebruik van. Dit begon met de Tōkaidō Shinkansen in 1964. Daarna is het netwerk uitgebreid en bestaat het op dit moment uit 2.387,7 km aan spoorlijnen, met maximumsnelheden van tussen de 240–300 km/h . Verder bestaat het uit 283,5 km aan Mini Shinkansen-spoorlijnen met een maximum snelheid van 130 km/h, en 10,3 km aan extra spoorlijnen met Shinkansen-diensten. Het netwerk verbindt momenteel de meeste grote steden op de eilanden Honshu en Kyushu met elkaar. Momenteel wordt er een verbinding naar het noordelijke eiland Hokkaido aangelegd en is men van plan om de snelheid op de Tōhoku Shinkansen te verhogen tot 320 km/h. Tijdens testruns in 1996 werd een snelheid van 443 km/h op het conventionele spoorwegnet bereikt, en werd in 2003 een wereldrecord geregistreerd van 581 km/h voor magneetzweeftreinen.

Shinkansen betekent letterlijk nieuwe hoofdlijn en verwijst naar de rails zelf, maar de naam wordt vooral veel binnen en buiten Japan gebruikt om te verwijzen naar de treinen, evenals het systeem als geheel. De naam Superexpress, aanvankelijk gebruikt voor Hikari treinen, werd officieel buiten gebruik gesteld in 1972, maar wordt nog steeds gebruikt in de Engelstalige aankondigingen en wegwijzers.

De Tokaido Shinkansen is 's-werelds drukste hogesnelheidslijn. Met het vervoer van 151 miljoen passagiers per jaar (maart 2008) heeft het meer passagiers (meer dan 5 miljard, het hele netwerk meer dan 10 miljard) vervoerd dan elke andere hogesnelheidslijn ter wereld. Tussen Tokio en Osaka, de twee grootste steden in Japan, vertrekken per uur (er zit minimaal 3 minuten tussen) in beide richtingen tot dertien treinen, met zestien wagons (1323 zetels capaciteit) . Ook al is de Shinkansen grotendeels bedoeld voor vervoer over langere afstanden, deze hogesnelheidslijn vervoert ook forensen die vanuit de kleinere steden naar hun werk in de grotere steden reizen. De Japanse Shinkansen vervoerde sinds haar oprichting het hoogste aantal passagiers van elk netwerk, tot 2011, toen de hogesnelheidslijn van China dit aantal oversteeg met 370 miljoen passagiers per jaar. Wel leidt het Shinkansen-netwerk van Japan nog steeds qua cumulatief aantal passagiers.